Tâm Lý Đám Đông Trong Giao Dịch Tài Chính

Trước tiên chúng ta phải hiểu thuật ngữ: “Quy luật đám đông”?

Tập hợp gọi là “đám đông” chỉ những con người với những đặc tính mới hoàn toàn khác biệt với đặc tính của riêng từng người trong đó. Cảm xúc và ý tưởng của họ đều diễn tiến theo cùng một hướng duy nhất, ở đó nhân cách có ý thức không hề tồn tại. Cũng từ đây, tinh thần bầy đàn được hình thành.

Những lời khẳng định về một niềm tin được lặp đi lặp lại cho đến khi trở thành một hình ảnh trong tâm trí đám đông và lây lan rộng khắp như thể một căn bệnh truyền nhiễm.

Hình ảnh hấp dẫn không thể cưỡng lại: Họ có thể trở thành giàu có trong chốc lát thông qua đầu cơ được đám đông chấp nhận và coi là sự thật, mặc dù không có bằng chứng gì rõ ràng. Họ khích lệ hợp lý hóa mức giá ngày một tăng cao.

Đám đông trở nên tự tin thái quá, mù quáng với một tiêu chuẩn giá trị, phớt lờ mọi kinh nghiệm. Một điều gì đó xảy đến, hình ảnh hấp dẫn bị hoài nghi, sự tự tin trở thành sự lo lắng, sợ hãi, hoảng loạn, giá theo đó cũng tuột dốc không phanh.

Rất khó để bản thân không bị mắc kẹt trong những cơn cuồng loạn như thế. Nên chúng ta cần đọc nhiều sách lịch sử để hình thành khả năng nhận biết quá trình hình thành của cơn cuồng loạn, hiểu rõ về đám đông và tìm mọi cách giữ lại sự độc lập của bản thân mình.

Đám đông mang lại rất nhiều sức mạnh cho một cá nhân tới mức cảm giác như đó là nguồn sức mạnh vô địch – thứ cho phép họ tạo ra những khuynh hướng mà họ không thể có khi hành động đơn độc.

Sự khẳng định không kèm theo bất cứ nguyên nhân hay bằng chứng nào, là một trong những phương tiện chắc chắn nhất để đưa một ý tưởng vào tâm trí đám đông. Sự khẳng định càng chắc chắn, càng ít nguyên do hoặc bằng chứng, càng khiến đám đông nể sợ.

Do mất đi toàn bộ cảm giác về việc phải gánh chịu trách nhiệm cho hành động của mình, sự dữ dội của cảm xúc đám đông cũng theo đó được nhân lên gấp bội.

Do bị lạc trong ranh giới của sự vô thức, đám đông trở thành những kẻ cực kỳ nhẹ dạ, sẵn sàng ngã theo mọi ý kiến của mình nghe thấy, và có cảm xúc cực kỳ mãnh liệt – thứ vốn dĩ chỉ có ở những con người không có khả năng tư duy bằng lý trí – do đó miễn nhiễm với mọi hình thức phê phán, chỉ trích.

Kinh nghiệm cho thấy, khi mọi người cùng có chung một quan điểm, nhiều khả năng tất cả đều mắc sai lầm. Vì ý tưởng mang tính cực đoan đều có nền tảng từ sự sai lầm.

Sự đồng nhất ý kiến cực đoan chỉ xuất hiện trong những thời điểm mang tính bước ngoặc của thị trường tài chính. Nếu mọi người cùng thực hiện một việc gì giống nhau, thì theo logic, tất cả sẽ thu về cùng một kết quả như nhau.

Cho nên, nếu có ý định kiếm được lợi nhuận tốt hơn mọi người, chúng ta nhất thiết phải đầu tư theo cách hoàn toàn khác biệt với đám đông. Muốn thế, ta phải có nghệ thuật tư duy đối nghịch.

Rèn luyện kỹ năng tư duy đối nghịch không phải là chuyện dễ dàng. Đó là một trải nghiệm hoàn toàn mới, khiến chúng ta lo lắng, bởi lẻ, để áp dụng, chúng ta phải gạch bỏ tất cả thói quen cũ – những thứ khiến chúng ta mất đi khả năng suy nghĩ và hoài nghi những thứ mà chúng ta và mọi người xung quanh vẫn nói và vẫn tin tưởng. Hãy tìm kiếm những khía cạnh khác của nó, tìm kiếm và kiểm chứng các bằng chứng.

Nguồn: Nguyễn Hữu Đức