Chính sách cổ tức là chính sách phân phối lợi nhuận. Một trong chính sách quan trọng công ty ấn định việc phân chia lợi nhuận sau thuế, bao nhiêu phần trăm giữ lại để tái đầu tư. Và bao nhiêu phần trăm được sử dụng để chi trả cho cổ đông dưới hình thức cổ tức.
Bạn cũng có thể đọc thêm các kiến thức liên quan tại đây cùng DHE nhé!
Các hình thức chi trả cho cổ đông
Có 2 hình thức trả cổ tức là cổ tức bằng tiền và cổ tức bằng cổ phiếu.
Trên thực tế, hầu hết các nhà đầu tư đều thích được nhận cổ tức bằng tiền mặt hơn. Tuy nhiên, phương án nào cũng có 2 mặt. Trước hết chúng ta hãy tìm hiểu một câu hỏi. Tại sao có những công ty trả cổ tức bằng tiền mặt trong khi một số công ty lại bằng cổ phiếu? Hai hình thức này có tác động đến dòng tiền của doanh nghiệp như thế nào?
Trả cổ tức bằng tiền mặt và cổ phiếu tác động đến doanh nghiệp như thế nào?
Trả cổ tức bằng tiền mặt:
Ưu điểm:
- Việc chi trả cổ tức bằng tiền mặt phần nào cho thấy nguồn tiền vững mạnh của công ty. Phản ánh sự minh bạch, tạo ra cảm giác an toàn và tăng uy tín doanh nghiệp trong mắt cổ đông.
Nhược điểm:
- Đối với công ty đang khó khăn về tài chính, hay công ty đang giai đoạn phát triển nhanh. Mở rộng thì trả cổ tức bằng tiền mặt làm giảm lượng tiền trong doanh nghiệp khiến doanh nghiệp thiếu hụt tiền để mở rộng sản xuất kinh doanh. Ảnh hưởng đến sự phát triển của doanh nghiệp.
- Làm giảm phần lợi nhuận giữ lại của doanh nghiệp để lập các quỹ dự phòng cho dự án mới.
Trả cổ tức bằng cổ phiếu:
Ưu điểm:
- Việc trả bằng cổ phiếu giúp công ty giữ lại được nguồn tiền để khắc phục khó khăn hoặc để tiếp tục mở rộng sản xuất. Đầu tư vào những dự án mới mang lại lợi nhuận lâu dài. Hình thức này khá phổ biến ở những doanh nghiệp đang trong giai đoạn tăng trưởng cao. Vì thế có nhu cầu cao được giữ lại lợi nhuận để mở rộng kinh doanh. Họ có thể thêm cổ phiếu (zero-cost) hoặc sử dụng cổ phiếu quỹ (nếu có) để trả cho cổ đông.
- Việc pha loãng cổ phiếu làm giá thị trường giảm xuống, dễ dàng tiếp cận thêm nhà đầu tư mới. Giúp tăng tính thanh khoản cho cổ phiếu, do đó giá cổ phiếu sẽ tăng trở lại.
Nhược điểm:
- Nếu nguồn vốn bị giữ lại để mở rộng kinh doanh nhưng không mang lại hiệu quả trong tương lai thì giá cổ phiếu có thể giảm.
Vậy cổ tức bằng tiền mặt hay cổ phiếu sẽ có lợi hơn cho nhà đầu tư?
Trả bằng tiền mặt:
Ưu điểm:
- Nhận cổ tức bằng tiền mặt mang lại cảm giác an toàn, chắc chắn cho cổ đông khi tìm kiếm lợi nhuận đầu tư cổ phiếu. So với việc tiếp tục gửi tiền ở một công ty để phụ thuộc vào kết quả kinh doanh. Vì không chắc chắn trong tương lai thì “tiền tươi thóc thật” bao giờ cũng tốt hơn.
Nhược điểm:
- Việc nhận bằng tiền mặt làm cho cổ đông phải chịu thuế 2 lần. Nó bao gồm thuế thu nhập DN (20% – 22%) và thuế thu nhập cá nhân cho phần cổ tức (5%).
- Nhà đầu tư cũng nên thận trọng với các công ty vay nợ để trả tiền cổ tức. Đối với những công ty có tiềm lực tài chính kém thì triển vọng tăng giá trị của cổ phiếu trong tương lai thường rất khó khăn.
Trả cổ tức bằng cổ phiếu:
Ưu điểm:
- Nhà đầu tư tránh bị đánh thuế so với khi nhận cổ tức bằng tiền mặt.
- Có thể chuyển nhượng cổ phiếu cho cá nhân khác.
Nhược điểm:
- Vốn hóa không đổi, trong khi nhà đầu tư phải chờ 2-3 tháng để cổ phiếu mới phát hành về tài khoản. Sau đó mới có thể bán, trong thời gian đó cổ phiếu có thể bị giảm giá.
- Có thể phát sinh cổ phiếu lẻ dẫn đến khó bán trong trường hợp cổ đông muốn thanh lý cổ phiếu.
- Công ty giữ lại vốn để làm ăn không hiệu quả sẽ khiến giá cổ phiếu sẽ giảm. Tệ hơn với các doanh nghiệp có tiềm lực tài chính suy yếu, giá cổ phiếu sẽ rất khó tăng trở lại. Hay việc trả cổ tức cũng không thể cao trong những năm tiếp theo.
- Nhà đầu tư không đánh giá được tình hình thực tế của doanh nghiệp rất dễ bị qua mặt bởi các cạm bẫy trên các báo cáo tài chính. Một số doanh nghiệp sử dụng thủ thuật tài chính. Điều nà khiến kết quả kinh doanh tích cực nhưng thực tế lại không tạo ra dòng tiền. Bên cạnh đó, trả bằng cổ phiếu là biện pháp giúp doanh nghiệp hợp thức hóa nhiều chỉ tiêu tài chính. Điều này hoàn toàn khác với việc đầu tư mở rộng. Vì vậy, đòi hỏi các nhà đầu tư cần phải có kiến thức nhất định trong việc phân tích tài chính doanh nghiệp.
Kết luận:
Dưới góc độ là doanh nghiệp, việc chi trả cổ tức bằng tiền mặt hay bằng cổ phiếu đều có ưu điểm và nhược điểm. Nhưng nhìn chung đa số các doanh nghiệp đều lựa chọn hình thức trả bằng cổ phiếu. Với mục đích giữ lại nguồn vốn để mở rộng kinh doanh, thúc đẩy giá cổ phiếu trong thời gian tới tăng lên. Nhưng trước mắt khi doanh nghiệp pha loãng cổ phiếu để chia cổ tức. Pphần nào ảnh hưởng thị giá của cổ phiếu trên thị trường. Vì vậy sẽ ảnh hưởng phần lớn các cổ đông và nhà đầu tư về giá trị cổ phần họ đang nắm giữ.
Bên cạnh đó, trước khi rót vốn vào doanh nghiệp nào đó, nhà đầu tư nên xem tỷ lệ trả cổ tức hàng năm cao hay thấp, tình hình kinh doanh của doanh nghiệp trong thời gian qua có ổn định không, doanh nghiệp có xử lý ổn thỏa các vấn đề nợ xấu chưa,… Nếu nhà đầu tư muốn đầu tư lâu dài và gắn bó với công ty thì nên nhận cổ tức bằng cổ phiếu. Tuy nhiên, nếu nhà đầu tư chỉ muốn hưởng chênh lệch giá thì nhận bằng tiền mặt sẽ tốt hơn.
